طراحی الگوی ممیزی مدیریت استراتژیک منابع انسانی و آزمون آن در صنایع نفت ،پتروشیمی و فولاد ایران

جامعه ایران بیش از گذشته به سرعت به یک جامعه سازمانی تبدیل می شود و بقاء و اثر بخشی این سازمان ها بیش از پیش در گرو استفاده بهینه از منابع انسانی و رشد و بالندگی سرمایه های انسانی آنهاست. در این رابطه مهمترین سوالی که قابل طرح است این است که آیا دانش مدیریت منابع انسانی توانسته است در صحنه عمل نیز در صنایع ایران به نحوی اثربخش انتقال یابد؟ به عبارت دیگر آیا صنایع پیشرو و موفق ایران توانسته اند با کار بست فلسفه مدیریت منابع انسانی برای ایجاد مزیت رقابتی پایدار همانند سازمانهای کشورهای غربی بهره مند گردند؟ این سوال اساسی است که محور پژوهشی گردیده که هدف از آن تعیین وضعیت مدیریت منابع انسانی در ایران است. در رابطه با این سوال محوری سوالات دیگری نیز قابل طرح است. اگر اِعمال مدیریت استراتژیک منابع انسانی متضمن تأمین و استفاده اثر بخش از نیروهای انسانی و ارتقا سطح عملکرد سرمایه های انسانی و نهایتاً بقای سازمانهاست آیا سازمانهای پیشرو صنعتی در ایران توانسته اند در مدیریت نیروهای انسانی خود از وجوه استراتژیک منابع انسانی عملاً برخوردار شوند؟ به عبارت دیگر آیا سازمانهای بزرگ صنعتی ایران با رویکردی استراتژیک، منابع انسانی خود را مدیریت می کنند؟ و آیا نظام مدیریت منابع انسانی آنها با ویژگی های مدیریت استراتژیک منابع انسانی آنچنان تطابق دارد که متضمن کیفیت عملکرد برتر و اثر بخشی بیشتر نیروهای انسانی آنها باشد؟ سوال دقیقتر این است که سازمان های بزرگ صنعتی ایران تا چه حد منابع انسانی خود را بر اساس فلسفه، خط مشی ها، و اصول و روشهای مدیریت استراتژیک منابع انسانی اداره می کنند؟ به عبارت دیگر آیا مدیریت بر منابع انسانی سازمان های بزرگ صنعتی ایران به گونه ای اعمال می شود که برای آنها مزیت رقابتی پایدار به ارمغان آورد؟ پاسخ به این سوال ها مستلزم مطالعه روند جاری مدیریت منابع انسانی در سازمان های مورد مطالعه است تا مشخص گردد که آیا خط مشی ها و اقداماتی که مدیریت موثر بر نیروهای انسانی سازمان ها را امکان پذیر می نماید و آنچه که آن را مدیریت استراتژیک منابع انسانی می خوانند به گونه ای طراحی و اجرا می گردد که ضمن سازگاری هر چه بیشتر با استراتژی های کسب و کار متضمن تحقق اهداف سازمان ها گردد و عوامل و نارسایی ها و موانعی که طراحی و اعمال مدیریت استراتژیک منابع انسانی را مانع می شود، کدامند؟ در این تحقیق با طراحی و تبیین مدلی به بررسی وضعیت مدیریت استراتژیک منابع انسانی در صنایع پیشرو پرداخته شده است. جهت بررسی نحوه تأثیرگذاری متغیرهای مدل صنایع نفت، فولاد، پتروشیمی مورد توجه قرار گرفته است. هدف اصلی تحقیق عبارت است از تعیین ابعاد و ویژگی های استراتژیک مدیریت منابع انسانی در سازمان های مورد مطالعه و طراحی الگوی مفهومی مدیریت استراتژیک منابع انسانی بر اساس یافته های پژوهش. از این رو پژوهش حاضر درصدد است تا با روش توصیفی- پیمایشی از شاخه میدانی اولاً به تبیین وضعیت مدیریت منابع انسانی در صنایع پیشرو بپردازد و ثانیاً با طراحی و تبیین مدل مناسب وضعیت استراتژیک مدیریت را مورد بررسی قرار دهد. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه و مصاحبه نیمه ساختارمند و برای تحلیل اطلاعات نیز از روش های آماری بهره گیری شده است. قلمرو مکــانی تحقیق 45 سازمان در صنایع پیشرو نفت، فولاد و پتروشیمی و قلمرو زمانی آن در سال 89-88 می باشد. یافته های تحقیق نشان دهنده آن است که مدیریت منابع انسانی از منظر استراتژیک در صنایع پیشرو در نیمه راه است و نیاز به تحولات در زمینه های تمرکز و انسجام استراتژیک (افقی و عمودی) می باشد.به عبارتی خط مشی های مدیریت منابع انسانی از نوع تحمیلی نتیجه گیری شد (ادغام استراتژیک 57/3 و عدم تمرکز 1/3).